Албан ёсны арга хэмжээний этикет ба дресс код: Сайхан сэтгэгдэл төрүүлж, алдаанаас яаж зайлсхийх вэ?

Анхны сэтгэгдэл бол хамгийн чухал зүйл бөгөөд уг сэтгэгдлээс шалтгаалж цаашдын ажил хэргийн хэлцэл болон тэдгээрийн үр дүн шууд хамаардаг. Бизнесийн салбарын төлөөлөгчид албан ёсны дэг жаяг болон хувцаслалтын суурь ухагдахууныг заавал судлах шаардлагатай. Учир нь ажил хэргийн арга хэмжээн дээр өөрийгөө тухтай мэдрэх, өөр өөр соёлтой хүмүүстэй чөлөөтэй харилцахын тулд танд зөвхөн хэлний мэдлэг төдийгүй харилцааны ур чадвар зайлшгүй хэрэгтэй юм. Иймд танд тус болохуйц хамгийн чухал есөн дүрмийг танилцуулж байна.

Ажил хэрэгч харилцааг бэхжүүлэхэд тус болох дүрмийн тухай Диана Зуева хүргэж байна. Тэрээр бизнес туслахуудыг бэлтгэдэг “Бизнес туслахуудын дээд лиг” хэмээх мэргэжлийн сургуулийн үүсгэн байгуулагч, ерөнхий захирал төдийгүй Майами дахь нэгэн олон улсын хөгжүүлэгчдийн компанид бизнес туслахаар ажилладаг билээ.

Аливаа арга хэмжээнд очихоос өмнө тухайн үйл ажиллагааны сэдэв, зорилго, зорилтот бүлгийн талаар судалж мэдсэн байх хэрэгтэй. Хэрэв танд зарцуулах цаг байхгүй бол бизнес туслахдаа үүнийг судлахыг үүрэг болгоорой. Мэдээлэлтэй байж, олж авсан мэдээллээ зөв ашиглаж чаддаг хүн амжилтад хүрдэг гэдгийг санаарай.

Хэрэв та шинээр хамтран ажиллах гадаад түнш хайж байгаа бол бизнесийн хамтын ажиллагаанд сонирхолтой улсыг сонгож, үндсэн мэдээллийг судалж, өөртөө итгэлтэйгээр харилцан яриаг өрнүүлэхийн тулд урьдчилан санаануудаа бэлтгээрэй. 

Заримдаа хүмүүс санаатайгаар болон санамсаргүйгээр уулзалтын явцад харилцааны хил хязгаарыг зөрчих гэж оролддог. Харилцагчийн мөр, гар зэрэгт хөнгөн хэлбэрээр хүрэх, “бид”, “би ч гэсэн”, “бид адил юм” гэх үгсийг ашиглаж хувийн орон зайд халдаж эхэлдэг. Ийм төрлийн үйлдлийг маш ховор тохиолдолд эергээр хүлээж авдаг бөгөөд ихэнх тохиолдолд энэ нь сөрөг үр дагавар авчирдаг гэдгийг анхаараарай.

Боловсон харилцааны дүрмийг дагаж мөрдөхөд нарийн нюансууд бий. Өмнө нь залуучууд өөрөөсөө ахимаг насны хүнд хүндлэл үзүүлэх ёстой гэж үздэг байсан бөгөөд тэдний хэлснээр л хийх хэрэгтэй гэж боддог байв. Гэвч өнөөгийн нийгэмд бүх зүйл өөрчлөгджээ. Бид насыг үл харгалзан харилцан хүндлэл, сонирхлын үндсэн дээр тулгуурлан харилцааг бий болгодог болжээ.

Бас өөр нэгэн удаан хугацааны турш мөрдөж ирсэн дүрэм бол эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс зэрэг хаалганы урд очих үед эрэгтэй нь заавал эмэгтэйдээ хаалга онгойлгож өгөх ёстой гэх ойлолт. Харин өнөөдөр хүйс үл харгалзан хаалганы өмнө эхэнд очсон хүн хаалгыг онгойлгодог болж хувьсан өөрчлөгджээ. Түүнчлэн таны араас явж буй хүнд хаалга барьж өгөх нь аль аль хүйстний хувьд ухамсрын түвшинд хийх ёстой үйлдэл билээ.

Бизнесийн салбарт хүйс гэх зүйл үгүй бөгөөд зөвхөн ажилтнууд гэх тодорхойлолт байдаг. Тиймээс лифт рүү хамгийн эхэнд бизнес туслах орох нь зүйтэй. Харин нийгмийн дээд давхаргын дэг жаягт эрэгтэй хүн эхэлж лифт рүү ордог гэх бичигдээгүй дүрэм бий.

Хэрэв бизнес арга хэмжээ гадаад түнштэй эсвэл өөр улсад болох бол тухайн улс орны биеийн хэл буюу дохионы соёлыг урьдчилан судлаарай. Учир нь таны санаандгүй үйл хөдлөл сөрөг үр дагаварт хүргэх боломжтой. Жишээлбэл таны уулзаж буй хамтрагч грек хүн гээд төсөөлөөд үзье. Бизнес ярианы дундуур хэтийн төлөвлөгөөний талаар ярьж байх үед та өөрийн эерэг реакцийг хуруугаа өргөн харуултал энэ үйлдэл нь грек хүнд сөрөг утгаар ойлгогдох тул яриа энд хүрээд өндөрлөх болно. Тиймээс аливаа зүйлийг сайтар судалж байхыг зөвлөж байна.

Харилцаа холбооны дараагийн чухал зүйл бол ярих ур чадвар юм. Тод, итгэлтэй, тайван ярих тусам үр дүн эерэг байх боломжтой. Иймд өндөр дуугаар орилж ярихаас аль болох зайлсхийгээрэй.

Хэт тод нүүр будалтыг эергээр хүлээж авахгүй л болов уу. Гэхдээ уруул хэсэгтээ яагаад акцент өгч болохгүй гэж? Үнэртний хувьд бол хурц үнэртэй ус үргэлж сөрөг мэдрэмжийг төрүүлдэг. Ялангуяа үнэртэнд хэт мэдрэг хүмүүст бүр илүүтэй хүндээр тусдаг. Учир нь тэд таны ярьж буй зүйлийг хүлээж авч, боловсруулахад хүндрэл үүсдэг гэж хэлж болох юм. Ярилцаж буй хүнийхээ “ухаан санааг мансууруулах” үүднээс хурц үнэртэн ашигладаг заль мэх байдаг хэдий ч энэ нь бизнесийн ёс зүйг баримтлаагүй гэдгийг харуулж буй хэрэг.

Мессенжер дэх харилцаанд ч гэсэн боловсон харилцааны дүрмийг даган мөрдөх хэрэгтэй:

• Танихгүй хүнд түүний зөвшөөрөлгүйгээр дуут мессеж явуулахгүй байх,

• Зөв бичгийн дүрэм, цэг таслал тэмдэглэлийг мөрдөх (жишээлбэл, анхаарлын тэмдэг нь уурлаж, загнаж буй мэдрэмжийг төрүүлдэг),

• Бизнес хамтрагч эсвэл хамт ажилладаг хүн рүүгээ video call хийхийн өмнө заавал зөвшөөрөл авах хэрэгтэй.

Өнөө үед нэрийн хуудсыг хуучирсан хэмээн хүлээж авах хүмүүс олон. Учир нь QR-код уншуулж тухайн хүний холбоо барих утасны дугаар болон бусад мэдээллийг хялбараар бүртгэж авах боломжтой. Энэ нь ажлыг хөнгөвчилж, цагийг хэмнэдэг. Гэхдээ мэдээж хэрэг энэ тохиолдолд бага зэргийн эрсдэл үргэлж байдаг. Жишээ нь тантай уулзалт хийсэн хүн эргээд таны нэр, байгууллага зэргийг санахгүй байж болзошгүй. Тиймээс сонгодог нэрийн хуудсыг ашиглах нь илүү тохиромжтой бөгөөд энэ тохиолдолд доорх дүрмийг баримтлаарай.

• Нэрийн хуудас бол таны намтар биш. Нэрийн хуудас дээр хамаарал бүхий мэдээллийг багтаах,

• Таны овог зөвхөн том үсгээр бичигдсэн байх ёстой бөгөөд энэ нь таны харилцах хүнд зөв хандлагыг төрүүлнэ,

• Тухайн нэрийн хуудсыг шууд далд хийлгүй эхлээд дээр нь байгаа мэдээлэлтэй танилцах нь нэн чухал. Ингэснээр таныг харилцан ярилцаж буй хүндээ хүндэтгэл үзүүлж байгааг илтгэнэ.

Албан ёсны дресс кодын тухайд бол арга хэмжээний цаг, формат болон цаг агаар зэрэг бусад хүчин зүйлсийн талаар үргэлж бодолцох хэрэгтэй. Дэлхийн нэр хүндтэй, буурь суурьтай байгууллагад ажилладаг гээд цаг үргэлж Business Best дресс кодыг дагаж мөрдөнө гэсэн үг биш юм. Юуны өмнө нөхцөл байдлыг судалж, түүнд дасан зохицож хувьсан өөрчлөгдөх нь чухал.

Байнга ийм хэв маягаар хувцаслах нь таныг эвгүй байдалд оруулж болзошгүй гэдгийг санаарай. Жишээ нь таны дарга бизнес өглөөний цайг гольф тоглохтой хослуулах үед та өсгийтэй гутал, бариу юбка өмсөн ирвэл яах вэ? Энэ нь таныг тухгүй мэдрүүлэхээс гадна нөхцөл байдалд төдийгүй мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийх чадваргүйг илтгэж буй нэгэн илрэл болох юм. Энэ тохиолдолд поло, өмд эсвэл даашинз тохиромжтой. Үүнээс гадна гольф клубүүд өөрийн гэсэн дресс-кодтой байдаг. Тиймээс ийм төрлийн газруудад эсвэл арга хэмжээнд очихоосоо өмнө байгууллагын дотоод дүрэмтэй сайтар танилцаж байхыг зөвлөж байна.

Чадварлаг мэргэжилтэн байхаас гадна амьдралын ухаантай, мэдрэмжтэй байх нь юу юунаас илүү чухал юм. Хоолны ширээний болон театрын дэг жаягтай танилцаж, Business Best болон Business Traditional гэх стилиүдийг ялгаж, After 5 эсвэл Black Tie дресс кодыг ажлын хандлагатайгаа уялдуулах чадвартай байх шаардлагатай.